Direnç Nedir?

Dirençler, akıma zorluk gösteren devre elemanlarıdır. Devrede kullanılan diğer bazı elemanların yüksek akım çekerek bozulmalarını önlemek için direnç kullanılır. Direnç akıma zorluk göstererek akımı sınırlar. Örneğin devrede LED kullanacağız ve kullandığımız LED için 3 Volta ihtiyacımız var. Ancak devrede bulunan(elimizde olan) gerilim değeri ise 5 Volt. Dolayısıyla fazlalık olan 2 Voltu LED’in dışında bir yerde harcamamız(tutmamız) gerekir. Bu sebeple LED’in fazla gerilimden korunması amacıyla LED’e seri bir şekilde direnç bağlarız. Ve fazlalık olan gerilim direnç üzerinde tutulmuş olur. Aşağıda direnç görülmektedir.

Dirençler piyasada farklı değerlerde bulunmaktadır. Direnç değerlerinin büyüklüğü akıma göstereceği zorluğu ifade etmektedir. Her direnç değeri üzerinde bulunan renk kodları ile gösterilmektedir.

Direnç Değerinin Okunması

Genellikle direnç üzerinde dört ya da beş renk bulunmaktadır. Her durumda da sonda bulunan renk toleransı ifade eder. Dört renkli olduğunda ilk üç renk direnç değerini, beş renkli olduğunda ise ilk dört renk direnç değerini ifade eder. Renk kodları aşağıda görüldüğü gibidir.

Siyah	Kahverengi	Kırmızı	Turuncu	Sarı	Yeşil	Mavi	Mor	Gri	Beyaz
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

 

 

Şekilde dört renkli bir direncin renk kodlarının sıralaması verilmiştir. Burada 1. Renk ve 2. Renk doğrudan yazılır. 3. Renk çarpandır ve 10 üssü biçiminde ifade edilir. 4. Renk ise toleranstır. Beş renkli dirençlerde ise 5. Renk tolerans, 4. Renk çarpan, 1., 2. ve 3. Renklerin kodları ise doğrudan yazılır.

Şekilde;

Birinci renk Turuncu                          = 3

İkinci renk Beyaz                                 = 9

Üçüncü renk Sarı(çarpan)                 = 4 => 10⁴

Dördüncü renk Gümüş(Tolerans)  = %10

Sonuç:  39 x 10⁴ = 390.000 Ω

Tolerans; direnç değerinin hangi aralıkta sapma gösterebileceğini hesaplamada kullanılır.

390.000Ω değerinden ± %10 farklılık gösterebilir.

390.000 % 10 = 39.000

390.000 + 39.000 = 429.000 = 429KΩ

390.000 – 39.000 = 351.000 = 351KΩ

Son olarak hesaplanan direnç değeri;

390KΩ ancak %10 toleranstan dolayı,

351KΩ ile 429KΩ aralığında değişebilmektedir.

NOT: Tolerans renk kodu olarak genellikle altın ve gümüş kullanılır. Altının toleransı %5, gümüşün tolerans değeri %10’dur.