Endüstri 4.0 Nedir?

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

Endüstri 4.0 son zamanlarda sık duyduğumuz bir kavram olarak kendini göstermektedir. Endüstri 4.0, endüstri alanında 4. devrin başladığının habercisi ya da başlaması gerektiğinin ilanı. Tanım, bakış açısına göre farklılık arz edebilir.

Nereden çıktı bu kavram?

Öncesi ve sonrası bakımından sanayide gerçekleşen gelişmelere baktığımızda belli dönemlerde “sıçrama” olarak tabir edeceğimiz nitelikte değişimler olmuştur. Bu değişimin gerçekleştiği dönemleri incelediğimizde, yeni icatların veya yeni yaklaşımların sanayiye yön verdiğini görürüz.

Peki nedir sanayiye yön veren ve bu denli gelişmelere yol açan sebepler?

Geçmiş dönemlerde yapılan üretimler insan gücü merkezli olmaktaydı ve bu durum üretimi belli ölçülerle sınırlamaktaydı. 18. yüzyılın başlarında buhar makinelerinin geliştirilmesi ile su buharının kullanılması, mekanik sistemlerin gelişmesine yol açmıştır. Bu durum sanayide ciddi anlamda kolaylık sağlamıştır ve üretim alanında da hız kazandırmıştır. İlk devrim niteliğinde sayılacak bir gelişme olarak nitelendirilir (Endüstri 1.0).

Buhar makinelerinin kullanımı uzun yıllar devam etti. 19. Yüzyıla gelindiğinde elektriğin bulunması, sonraki yıllarda elektrik motorlarının icadı gibi gelişmeler sanayide üretim hatlarının oluşmasını sağladı. Bu durum yine üretimin, önceki dönemlere göre çok fazla artmasını sağladı. Seri üretimin hız kazanması, sanayide iş gücünün kolaylaşması, yenilikçi yaklaşımlara kapı aralaması gibi sebeplerden devrim niteliğinde bir geçiş dönemi olmuştur. Sanayide gerçekleşen bu değişim ikinci dönem olarak adlandırılır (Endüstri 2.0).

20. Yüzyıla gelindiğinde, P-N Teknolojisinin geliştirilmesi ile transistörler üretilmiş. Sonrasında mikroişlemciler ‘in geliştirilmesi ile programlanabilen sistemler devreye girmiştir. Programlanabilen sistemlerin endüstriye uyarlanması ile otomasyon adı verilen kontrol sistemleri geliştirilmiştir. Otomasyon alanında çeşitli mikrodenetleyici üniteleri üretilmiş ve sanayide kullanılmıştır. Bu sayede sanayide çalışan birçok sistem insan kontrolü olmaksızın otonom çalıştırılarak üretime hız kazandırılmıştır. Otomasyon sistemlerinin sanayiye olan katkısı ile devrim niteliğinde bir gelişme olmuş ve bu dönem daha sonra endüstri 3.0 olarak isimlendirilmiştir.

Otomasyon sektörü günümüzde de baş döndürücü gelişmelerle üretime farklı yaklaşımlar kazandırmaktadır. Robotik sistemler, sensör teknolojileri, arayüz sistemleri, veri transferleri gibi pek çok alanda geliştirilen yeniliklerle kendine her zaman yer bulmaktadır.

Endüstri 4.0 esasında, baş döndürücü boyutlarda gelişme gösteren teknoloji alanındaki yaklaşımları; üretimi ve dolayısıyla da ekonomiyi canlandırma amacıyla endüstriye uyarlanmasıdır. 

Your ads will be inserted here by

Easy Plugin for AdSense.

Please go to the plugin admin page to
Paste your ad code OR
Suppress this ad slot.

Özellikle Avrupa ülkelerinde yaşanan geleceğe yönelik ekonomik kaygılar, temel sorunların tespit edilerek bunlara çözüm arayışlarına yöneltmiştir. Temel sorunlar;

  • Gelişen teknolojilere adaptasyon çok yavaş işlemekte ve üretimle birlikte maliyet olumsuz etkilenmektedir.
  • Çin faktörü; üretimin çok ucuz olması.
  • Geliştirilen ürünlerin taklit edilmesi.
  • Avrupa ülkelerinde üretim maliyetlerinin yüksek olması.

Avrupa ülkelerinde özellikle de Almanya’nın öncülüğünde kapsamlı bir çalışma gerçekleştirilmiş ve sonuç raporu da Alman Hükümeti tarafından kabul edilmiştir.

Sonuç olarak sunulan raporda çözüm önerileriyle birlikte:

  • Hatlardaki maliyetin yüksek olması ve üretimin yavaş olması, robotların daha fazla devreye sokularak hem maliyetin düşürülmesi hem de robotik faaliyetlerle üretimin hızlandırılması
  • Taklit edilebilirlik sorunu ise kişiye özel tasarımların ön plana alınması ve bu tasarımların çok hızlı bir şekilde üretim hatlarında aksamaya neden olmadan gerçekleştirilmesi yoluyla

problemlerin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Endüstri 4.0 yaklaşımı ile bazı standartların kullanılması entegrasyon adına ortaya atılmıştır. Bu standartlar genel hatları ile çizilmiş olsa da teknolojik yenilenme; üretim, planlama, pazar gibi konularda her gün farklı bakış açıları kazandırmaktadır. Bununla birlikte çizilen standartlar içerisinde günümüzün en önemli konuları da yer almaktadır. Bunların başlıcaları; yapay zeka, big data ve nesnelerin interneti sayılabilir.

Sonuç olarak;

Ülkemizin fabrikaları, üretim sistemleri ve planlama aşamaları göz önüne alındığında henüz Endüstri 3.0 standartlarını yakaladığımız söylenemez (Endüstri 3.0 ile otomasyon sistemleri ile otomatik üretim bantları yaygınlaşmıştı). Ancak bu dönüşüm doğrudan Endüstri 4.0 ile sağlanabilir. Üretim hatlarının otomasyon sistemlerine geçişi ve yapay zeka ile entegrasyonu üretimi hızlandıracağı gibi, pazarlama stratejilerinde big data gibi konuların yanı sıra veri madenciliği ile daha noktasal müşteri kitlelerine ulaşması hedeflenmelidir. Bu dönüşüm için yazılım teknolojileri konusunda ülkemizde yetişmiş insan sıkıntısı olmadığı kanısındayım ancak; otomasyon sistemlerinin ve bu sistemlerin internet alt yapı teknolojileri konusunda dışa bağımlılık devam etmektedir. Ekonomik kazanımların iyileşmesi ile Ar-Ge’ye yapılacak yatırımlar yine bu alanı beslemeye yönelik olmalı ve dışa bağımlılığı bu alanda azaltmak hedeflenmelidir. Aksi takdirde sistemlerin kurulumu, servis ve yedek parça gibi noktalarda kazanımların büyük bölümü yine dış ülkelere kayacaktır.